P'un a ydych yn bwriadu ymddeol neu'n bwriadu symud ymlaen i'ch menter nesaf, mae gwerthu busnes yn benderfyniad mawr ac mae angen llawer o gynllunio a pharatoi. I'ch helpu i ddechrau arni, rydym wedi llunio'r canllaw hwn sy'n amlinellu'r ystyriaethau allweddol wrth werthu busnes ac yn ateb rhai cwestiynau cyffredin.
Pa gamau sydd ynghlwm wrth werthu busnes?
Bydd y camau sy'n gysylltiedig â gwerthu busnes yn amrywio yn dibynnu ar ffactorau fel maint eich busnes a'r diwydiant rydych yn gweithredu ynddo. Fodd bynnag, dyma drosolwg o rai o'r camau nodweddiadol sy'n gysylltiedig â werthu busnes:
- Gosod amcanion a chynllunio . Penderfynwch ar eich rhesymau dros werthu a gosodwch amcanion clir. Ystyriwch pa gymorth proffesiynol y gallai fod ei angen arnoch pan fyddwch yn gwerthu busnes
- Paratoi eich busnes i’w werthu. Yn naturiol, byddwch am wneud eich busnes mor ddeniadol â phosibl i ddarpar brynwyr. Mae'r cam hwn yn cynnwys unrhyw beth o drefnu a diweddaru eich cofnodion ariannol i drwsio / atygweirio neu amnewid offer sydd wedi torri
- Prisiad. Penderfynwch beth yw gwerth y busnes. Gallai cael cyngor proffesiynol gan gwmni cyfrifeg neu gyllid corfforaethol eich helpu gyda hyn
- Paratoi ar gyfer diwydrwydd dyladwy. Bydd paratoi ar gyfer diwydrwydd dyladwy yn gynnar yn arbed amser ac yn gwneud y trafodiad yn fwy esmwyth o lawer. Mae rhai agweddau i’w hystyried yn hynny o beth ac mae’r rhain yn cynnwys sicrhau bod yr holl gofrestrau a chofnodion statudol yn gyfredol, darparu prawf bod eiddo deallusol wedi’i ddiogelu, a sicrhau bod gennych gontractau cyfredol gyda gweithwyr, cwsmeriaid a chyflenwyr.
- Dod o hyd i'r prynwr cywir. Mae'r cam hwn yn cynnwys nodi'r farchnad darged ar gyfer gwerthu eich busnes, a defnyddio sianeli marchnata fel rhestrau ar-lein, cyhoeddiadau diwydiant, a rhwydweithio.
- Negodi telerau'r gwerthiant. Mae'n bwysig dod i gytundeb sy'n bodloni'ch nodau ac yn sicrhau trosglwyddiad mor llyfn â phosibl i'r prynwr. Mae'r telerau gwerthu yn cynnwys agweddau megis y pris prynu, strwythur talu, dyraniad asedau a rhwymedigaethau, a'r cyfnod pontio. Mae'n gyffredin nodi termau allweddol ym Mhenawdau'r Telerau.
— Diwydrwydd dyladwy. Bydd cynghorwyr y prynwr yn gofyn cwestiynau i chi am y busnes ac yn gofyn am ddogfennaeth ategol.
- Cynnal gwerthiant busnes. Bydd eich cyfreithiwr fel arfer yn eich helpu drwy'r cam hwn. Unwaith y bydd y ddogfennaeth gyfreithiol wedi'i drafftio, ei chytuno, a'i llofnodi gan bawb, bydd y trafodiad yn dod yn rhwymol.
- Ar ôl cwblhau. Er mwyn sicrhau trosglwyddiad llyfn, bydd y gwerthwr yn aml yn darparu trosglwyddiad neu'n cytuno i barhau i weithio i'r busnes fel ymgynghorydd neu weithiwr am gyfnod o amser.
Byddwn yn ymdrin â rhai o'r pwyntiau hyn yn fanylach isod.
Pa mor hir mae'n ei gymryd i werthu busnes?
Gall yr amser y mae'n ei gymryd i werthu busnes amrywio'n fawr gan ddibynnu ar ffactorau megis y diwydiant, maint y busnes, amodau'r farchnad, a pharodrwydd cyffredinol y busnes i'w werthu. Er nad oes amserlen sefydlog, mae'n bwysig bod yn barod i'r broses gymryd o leiaf chwe mis.
Sut alla i ddod o hyd i brynwyr posibl ar gyfer fy musnes?
Gall cymryd amser i ddod o hyd i brynwyr posibl, ac mae'n bwysig ystyried amrywiaeth o opsiynau i wneud y mwyaf o'ch siawns o ddod o hyd i'r un iawn. Mae nifer o lwybrau y gallwch eu cymryd wrth chwilio am brynwr, gan gynnwys:
- Ymgysylltu â brocer busnes. Gallai brocer ag enw da sy’n brofiadol ym maes gwerthu busnes eich helpu i farchnata’ch cwmni ac mae’n debygol o fod â rhwydwaith helaeth o ddarpar brynwyr.
- Hysbysebu ar-lein. Gallech bostio rhestriad ar lwyfan ar-lein fel fforwm diwydiant-benodol, gwefan busnes-ar-werth, neu grŵp cyfryngau cymdeithasol.
- Trosoli cysylltiadau a rhwydweithio. Gall estyn allan at eich cysylltiadau busnes neu fynychu digwyddiadau diwydiant fod yn ffyrdd da o ddod o hyd i brynwyr posibl. Rhwydweithiwch â pherchnogion busnes eraill a gweithwyr proffesiynol y diwydiant a allai fod â diddordeb mewn prynu busnes fel eich un chi.
- Cyhoeddiadau a chyfryngau'r diwydiant. Ystyriwch hysbysebu mewn papurau newydd neu gylchgronau diwydiant-benodol sy'n darparu ar gyfer prynwyr posibl yn eich maes arbenigol chi.
Wrth werthu busnes, mae'n bwysig ystyried y gwahanol fathau o brynwyr, gan fod gan bob un ei fanteision ei hun. Er enghraifft, efallai y bydd gwerthiant masnach yn dod yn fwy o ran gwerth, ond fel arfer mae allbryniant gan reolwyr yn fwy tebygol o gadw etifeddiaeth gwerthwr trwy gadw swyddi. Dyma grynodeb o rai o'r gwahanol fathau o brynwyr a'u manteision:
- Eich tîm rheoli presennol . Mae gwerthu i'ch tîm rheoli presennol (a elwir yn 'allbryniant gan reolwyr' neu 'AllBr') yn aml yn caniatáu trawsnewidiad llyfnach a gellir cwblhau'n gyflymach na gwerthiant allanol, a gall roi sicrwydd y bydd gwerthoedd a diwylliant y cwmni'n cael eu cadw a'u cyflawni a bod y swyddi'n cael eu diogelu
- Rheolwr allanol neu dîm rheoli. Cyfeirir at hyn fel mewnbryniant gan y rheolwyr neu MBrRh a gall fod yn ateb da lle nad yw'r tîm rheoli presennol am brynu'r cwmni neu lle nad yw'r busnes yn cael ei reoli'n dda. Ni fydd gan dîm allanol yr un faint o wybodaeth am y busnes â thîm mewnol, ond maent yn aml yn swyddogion gweithredol profiadol iawn gyda gwybodaeth helaeth am y sector.
- Prynwr masnach. Mae hwn yn gwmni arall sy'n gweithredu yn yr un diwydiant neu faes cysylltiedig. Gall gwerthu i brynwr masnach fod yn strategaeth ymadael broffidiol
Rydym yn ymdrin â mwy o fathau o olyniaeth yn fanylach yn ein blog ar gynllunio olyniaeth.
Sut alla i gadw cyfrinachedd yn ystod y broses werthu?
Mae cynnal cyfrinachedd wrth werthu busnes yn hanfodol i amddiffyn enw da, perthnasoedd a mantais gystadleuol eich cwmni. Dyma rai ffyrdd i'ch helpu i gadw cyfrinachedd yn ystod y broses werthu:
- Cyfyngu ar ddatgelu gwybodaeth. Gwnewch yn siŵr eich bod ond yn rhannu gwybodaeth gyfrinachol â phrynwyr cymwys, sydd o ddifrif ac sydd wedi llofnodi cytundeb peidio â datgelu (CPD). Fel contract cyfreithiol rwymol, mae CPD yn rhoi amddiffyniad pwysig i chi a dylai fod yn ei le’n llawn cyn datgelu unrhyw wybodaeth gyfrinachol, naill ai’n ysgrifenedig neu ar lafar.
- Defnyddiwch restriadau dienw. Wrth hysbysebu bod eich busnes ar werth, ystyriwch ddefnyddio rhestriadau dienw, a fydd yn caniatáu ichi roi disgrifiad byr o'ch busnes heb ddatgelu pwy ydyw. Yna gallwch sgrinio darpar brynwyr sy'n cysylltu â chi trwy'r cyfeiriad e-bost neu'r rhif a ddarperir gennych.
- Sgrinio darpar brynwyr. Bydd cynnal ymarferiad sgrinio cychwynnol o brynwyr, gan ofyn am wybodaeth sylfaenol fel eu cefndir a'r rhesymau pam fod ganddynt ddiddordeb mewn prynu'r busnes, yn helpu i sicrhau mai dim ond gyda phrynwyr dilys yr ydych yn rhannu gwybodaeth.
- Rhyddhau gwybodaeth yn raddol. Cadwch y wybodaeth rydych chi'n ei rhannu yn lefel uchel i ddechrau. Gallai hyn fod yn wybodaeth gyffredinol am y diwydiant, cryfderau allweddol, a photensial twf, er enghraifft. Wrth i'ch trafodaethau gyda'r darpar brynwr fynd rhagddynt, gallwch ryddhau mwy o wybodaeth yn raddol, gan arbed y wybodaeth hynod gyfrinachol ar gyfer camau diweddarach y broses diwydrwydd dyladwy.
- Defnyddiwch ystafelloedd data rhithwir. Mae'r rhain yn eich galluogi i rannu gwybodaeth a dogfennau cyfrinachol yn ddiogel, ac i weld pwy sydd wedi gweld neu lawrlwytho'r wybodaeth.
Beth yw'r broses ar gyfer rhoi gwerth ar fy musnes?
Mae yna lawer o dechnegau y gallwch eu defnyddio i brisio busnes, yn amrywio o fethodolegau syml fel gwerth ased a adwaenir yn aml yn y diwydiant fel EBITDA (Enillion cyn Llog, Treth, Dibrisiant ac Amorteiddiad) lluosog i gyfrifiadau llif arian gostyngol cymhleth.
Darllenwch ein blogbost ar roi gwerth ar fusnes sefydledig i ddysgu mwy.
Pa ddogfennau a chofnodion ariannol sydd angen i mi eu casglu ar gyfer y gwerthiant?
Er y bydd y gofynion penodol yn amrywio yn dibynnu ar natur eich busnes a diwydiant, dyma rai dogfennau a chofnodion allweddol y dylech eu casglu fel arfer:
- Datganiadau ariannol
- Ffurflenni treth
- Trwyddedau busnes a hawlenni
- Contractau a chytundebau cyfreithiol
- Dogfennaeth eiddo deallusol
- Dogfennau sefydliadol
- Gwybodaeth yn ymwneud â gweithwyr
- Dogfennau eiddo tiriog
- Rhestr asedau
- Gwybodaeth cwsmeriaid a chyflenwyr
- Deunyddiau marchnata
- Rhagamcanion ariannol a chynlluniau busnes
- Cofnodion cydymffurfio amgylcheddol a rheoliadol
- Polisïau yswiriant
- Dogfennaeth berthnasol arall. Mae’n bosibl y bydd dogfennau ychwanegol sy’n benodol i’r diwydiant y mae angen i chi eu hystyried, fel ardystiadau diwydiant neu gytundebau cyflenwyr
Beth yw'r ystyriaethau cyfreithiol wrth werthu busnes?
Mae nifer o ystyriaethau cyfreithiol y dylech fod yn ymwybodol ohonynt wrth werthu busnes. Gall ymgysylltu â gweithwyr cyfreithiol proffesiynol helpu i sicrhau eich bod yn cydymffurfio â chyfreithiau perthnasol ac yn diogelu eich buddiannau trwy gydol y broses werthu. Dyma rai ystyriaethau cyfreithiol allweddol i’w cadw mewn cof:
- Cyfrinachedd ac ADN. Fel y trafodwyd, mae NDA yn hanfodol i ddiogelu gwybodaeth fusnes sensitif
- Strwythuro'r gwerthiant . Mae opsiynau cyffredin yn cynnwys gwerthu asedau’r busnes neu fuddiannau cyfranddaliadau/perchnogaeth y cwmni. Mae gan bob opsiwn oblygiadau cyfreithiol a threth gwahanol, felly fe'ch cynghorir i ymgynghori â chyfreithiwr i benderfynu ar y strwythur mwyaf addas ar gyfer eich sefyllfa.
— Diwydrwydd dyladwy. Byddwch yn barod ar gyfer y broses diwydrwydd dyladwy a gwnewch yn siŵr eich bod yn datgelu'r wybodaeth berthnasol yn gywir
- Cydymffurfiaeth gyfreithiol. Sicrhewch fod eich busnes yn cydymffurfio â chyfreithiau a rheoliadau perthnasol, megis rheoliadau amgylcheddol, rheoliadau preifatrwydd data, a rheoliadau sy'n benodol i'r diwydiant
- Materion gweithwyr. Ystyried unrhyw rwymedigaethau cyfreithiol sy'n ymwneud â gweithwyr, megis mynd i'r afael â chontractau gweithwyr a throsglwyddo buddion gweithwyr
- Rhwymedigaethau cytundebol. Adolygu contractau gyda chwsmeriaid, cyflenwyr a rhanddeiliaid eraill i benderfynu sut y bydd y gwerthiant yn effeithio ar y rhain
- Ystyriaethau treth. Gall gwerthu busnes arwain at oblygiadau treth sylweddol
A ddylwn i ystyried ariannu gwerthwr fel opsiwn?
Ariannu gwerthwr yw pan fyddwch yn cytuno i dalu canran o'r pris prynu ac yna mae'r prynwr yn gwneud taliadau i chi dros gyfnod o amser y cytunwyd arno. Gall cynnig cyllid i werthwyr wneud eich busnes yn fwy deniadol i brynwyr ac ehangu'r gronfa o ddarpar brynwyr, gan ei fod yn ei gwneud hi'n haws iddynt sicrhau'r arian sydd ei angen ar gyfer y pryniant.
Fodd bynnag, mae'n bwysig cofio efallai na fydd cyllid gwerthwr yn addas ar gyfer pob sefyllfa, ac mae risgiau ynghlwm wrth hynny. Mae'n hanfodol cynnal diwydrwydd dyladwy ar ddarpar brynwyr, gan gynnwys eu hanes ariannol a theilyngdod credyd, a chael cyngor proffesiynol i sicrhau bod y trefniant yn cyd-fynd â'ch nodau a'ch amcanion ariannol.
Cyllid i'ch helpu i werthu busnes
Mae'n anghyffredin i brynwyr gael digon o arian eu hunain i dalu am y cyfanswm sydd ei angen i brynu busnes. Gallwn eu galluogi i sicrhau’r cyllid llawn sydd ei angen arnynt drwy ddarparu benthyciadau, ecwiti, neu gymysgedd o’r ddau, gan eich helpu i werthu eich busnes a symud ymlaen i gam nesaf eich taith.
