Egni Co-op

Ein prif ysgogwyr yw mynd i’r afael â’r newid yn yr hinsawdd, creu swyddi, cadw cyfoeth yn economi Cymru a chael pobl i  gymryd diddordeb mewn ynni. Mae’r cyllid gan Fanc Datblygu Cymru yn ein galluogi i gyflymu ein rhaglen o osodiadau ar draws De Cymru; mynd i’r afael â newid hinsawdd a lleihau allyriadau carbon sydd wrth galon ein cymunedau lleol.

Dan McCallum, Cyfarwyddwr, Egni Co-op

Yn 2013, sefydlwyd Egni Co-op gan Awel Aman Tawe (AAT), sydd ag 20 mlynedd o brofiad o ymchwilio, datblygu a chyflawni prosiectau ynni adnewyddadwy ar lefel leol.

Mae elusen ynni adnewyddadwy gymunedol wedi'i lleoli yng Nghastell-nedd Port Talbot, de Cymru, wedi ymgymryd â phrosiectau allweddol ledled Cymru sy'n mynd i'r afael â newid yn yr hinsawdd, creu swyddi, cadw cyfoeth yn economi Cymru ac ymgysylltu â phobl gydag ynni.

Gweithiodd Egni gyda Chynghorau Casnewydd, Abertawe a Sir Benfro i gefnogi ymdrechion yr awdurdodau lleol i ddod yn garbon net sero erbyn 2030. Dyma sut mae cyllid gan y Banc Datblygu yn cefnogi Egni Co-op ar ei genhadaeth i gyflawni prosiectau ynni adnewyddadwy llwyddiannus ledled y wlad.

Cyllid Ariannu Ynni Lleol

Ym mis Chwefror 2020, derbyniodd Egni Co-op fenthyciad o £2.12 miliwn gan y Gronfa Ynni Lleol i helpu i gynyddu faint o ynni adnewyddadwy a gynhyrchir yng Nghymru.

Defnyddiodd Egni y cyllid i osod gosodiadau paneli solar ar fwy na 100 o adeiladau gan gynnwys adeiladau cymunedol, busnesau ac ysgolion ar draws de Cymru. Mae dros 4MWp (yr uned fesur ar gyfer allbwn pŵer o ffynhonnell fel solar / haul neu wynt lle gall yr allbwn amrywio yn ôl cryfder golau'r haul neu gyflymder y gwynt) eisoes wedi'u gosod, sy'n golygu mai dyma'r cydweithfeydd solar mwyaf ar y to yn y Deyrnas Unedig.

Maent eisoes yn dal y teitl am y gosodiad solar to mwyaf yng Nghymru, diolch i’w gwaith ar Felodrom Cenedlaethol Cymru Geraint Thomas yng Nghasnewydd, sydd â mwy na 2,000 o baneli.

Mae gosod ynni adnewyddadwy ar y safleoedd hyn yn arbed mwy na £100k mewn costau trydan bob blwyddyn a 1,000 tunnell mewn allyriadau carbon, gyda'r holl wargedion yn mynd i brosiectau addysg ynni mewn ysgolion.

Mae mentrau cydweithredol ynni yn cynnig cyfleoedd i gymunedau hyrwyddo uchelgeisiau gwyrdd ac elwa ar ynni cost isel.

Meddai Dan McCallum, Cyfarwyddwr Egni a Rheolwr Awel Aman Tawe: “Ein prif ysgogwyr yw mynd i’r afael â’r newid yn yr hinsawdd, creu swyddi, cadw cyfoeth yn economi Cymru a chael pobl i ymglymu mewn ynni.

“Galluogodd y cyllid gan Fanc Datblygu Cymru ni i gyflymu ein rhaglen o osodiadau ar draws de Cymru; mynd i’r afael â newid hinsawdd a lleihau allyriadau carbon sydd wrth galon ein cymunedau lleol.”

Helpu i adeiladu dyfodol cynaliadwy

Dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf, mae Egni wedi gosod paneli solar ar draws bron i 90 o adeiladau yng Nghymru, gan gynnwys sawl ysgol yn ne a gorllewin Cymru.

Derbyniodd yr holl ysgolion hefyd £500 o gyfranddaliadau yn Egni Co-op a gall myfyrwyr ddefnyddio porth ar-lein i ddysgu mwy am ynni adnewyddadwy, y Co-op a dull cydweithredol o fynd i’r afael â newid hinsawdd.

Mae addysg yn agwedd allweddol o waith Egni; mewn partneriaeth ag Energy Sparks – elusen sy’n canolbwyntio ar ynni – maent yn cyflwyno rhaglen addysgol i awdurdodau lleol i helpu i ennyn diddordeb plant mewn ynni solar ac ynni adnewyddadwy - https://energysparks.uk/.

Ym mis Ebrill 2022, derbyniodd Egni £2.35m yn ychwanegol gan Lywodraeth Cymru ar gyfer cyflwyno toeau solar yng Nghasnewydd ac mewn ardaloedd eraill o Gymru; bydd tair ysgol, cartref gofal ac amlosgfa i gyd yn derbyn paneli solar, a fydd, o'u cyfuno â safleoedd eraill, â chapasiti cynhyrchu cyfun o 2MW - a ddefnyddir gan gartrefi a busnesau i ddisgrifio cyfradd y defnydd o drydan. Bydd yr arian a gynhyrchir o werthu’r pŵer solar dros ben yn  ôl i'r grid yn cael ei ail-fuddsoddi mewn addysg hinsawdd.

Digwyddodd ymgyrch Cymru dros gael perchnogaeth leol ar ynni adnewyddadwy mewn ymateb i’r argyfwng hinsawdd a daw ynghanol pryderon ynghylch costau byw cynyddol a sicrwydd ynni byd-eang.

Rhagamcanwyd y byddai’r prosiect yn gyffredinol yn arbed 3,700 tunnell o garbon ac yn gwireddu arbedion sylweddol ar filiau trydan, ac mae Egni wedi addo ail-fuddsoddi arian dros ben o ynni a werthwyd yn ôl i’r grid mewn addysg bellach ar newid yn yr hinsawdd.

Dywedodd Dan McCallum o Egni Co-op:

“Egni yw’r gydweithfa solar toeau fwyaf yn y DU eisoes, sy’n dangos sut y gall ymagwedd gydweithredol alluogi Cymru i gyflawni pethau gwych.

“Mae'n hanfodol bod ynni adnewyddadwy sy'n seiliedig ar gydweithfeydd yn cynyddu'n gyflym. Ynni adnewyddadwy yw ynni rhyddid ac mae pobl Cymru yn haeddu dyfodol sy’n rhydd o danwydd ffosil.”

Dywedodd Lee Waters MS, y Dirprwy Weinidog dros Newid Hinsawdd, “Gyda phob adroddiad gan yr IPCC, mae realiti’r argyfwng hinsawdd yn taro deuddeg, ac rydym am i Gymru chwarae ei rhan yn yr ymateb byd-eang drwy gyrraedd Net Sero erbyn 2050. Er mwyn cyrraedd y targed hwnnw, mae'n rhaid i ni gynyddu faint o ynni gwyrdd yr ydym yn ei gynhyrchu bum gwaith yn ystod y 30 mlynedd nesaf.

“Mae ynni sy’n eiddo i’r gymuned yn adeiladu gwytnwch ynni lleol trwy ddulliau glanach, gwyrddach – sy’n hanfodol yn ein hymdrechion i gyrraedd Cymru Sero Net erbyn 2050, ac yn helpu ysgolion, ysbytai a chymunedau i amddiffyn eu hunain rhag costau byw cynyddol.”

Cefnogi busnesau i ddod yn fwy cynaliadwy

Mae'r Banc Datblygu wedi ymrwymo i fynd i'r afael â'r argyfwng newid hinsawdd a chefnogi strategaeth Sero Net Llywodraeth Cymru.

Gall ein cyllid helpu busnesau yng Nghymru i fuddsoddi mewn dod yn fwy cynaliadwy a chefnogi eu trawsnewidiad i fod yn garbon niwtral. Rydym yn cynnig benthyciadau ac ecwiti i gwmnïau sy’n datblygu ac yn darparu cynnyrch a gwasanaethau gwyrdd arloesol yng Nghymru.

Cefnogaeth a chysylltiadau

Rydym yn cefnogi ein cwsmeriaid i wella a lleihau eu heffaith amgylcheddol drwy weithio’n agos gyda Busnes Cymru. Mae eu cynghorwyr cynaliadwyedd arbenigol yn cynnig cymorth ar grantiau, ynni adnewyddadwy, cynaliadwyedd amgylcheddol, a’r Addewid Twf Gwyrdd.

Dolenni perthnasol:

Addewid Twf Gwyrdd

Yr Ymddiriedolaeth Garbon

Yr Ymddiriedolaeth Arbed Ynni

Cymru Iach ar Waith

Ffyniant i Bawb: Cymru Carbon Isel

Arloesedd SMART

Rhaglen Weithredu Adnoddau Gwastraff (RhGAG)