Gwelodd Banc Datblygu Cymru flwyddyn garreg filltir ar gyfer olyniaeth busnes yn y flwyddyn gyllidol 2021/22, gyda mwy na 40 o dimau rheoli newydd yn cael eu cefnogi wrth iddynt gymryd rheolaeth o fusnesau ledled Cymru – y nifer uchaf o gytundebau olyniaeth a gefnogwyd gan y Banc Datblygu mewn un flwyddyn.
Buddsoddwyd mwy na £17m drwy gytundebau olyniaeth mewn cwmnïau yng Nghymru, gan gefnogi timau a oedd yn dod i mewn a pherchnogion sy’n gadael ar draws ystod o sectorau.
Cyflawnwyd mwy na £4.2m o’r buddsoddiadau a wnaed drwy ecwiti, gan gyfrif am tua chwarter yr holl gytundebau olyniaeth.
Yn ystod y pum mlynedd diwethaf, mae’r Banc Datblygu wedi buddsoddi mwy na £50m i gefnogi trafodion olyniaeth, gan gefnogi mwy na 150 o fusnesau.
Mae olyniaeth busnes – lle trosglwyddir perchnogaeth busnes i berson arall neu dîm rheoli – yn rhan bwysig o’r cylch busnes, yn enwedig wrth i berchnogion edrych ymlaen at ymddeoliad.
Mae'r Banc Datblygu yn gweithio gyda thimau rheoli newydd i gymryd perchnogaeth cwmnïau hir sefydlog, trwy helpu i godi'r cyfalaf sydd ei angen i brynu busnesau presennol.
Mae hefyd yn gweithio gyda pherchnogion i sicrhau eu cymynroddion a throsglwyddo eu busnesau i ddwylo newydd – yn ogystal â’u helpu i wireddu gwerth eu busnesau cyn ymddeol neu ganolbwyntio ar brosiectau eraill.
Mae llwybrau i olyniaeth yn cynnwys allbryniannau gan reolwyr (Alb), mewnbryniannau gan reolwyr (MB), mewnbryniannau allbryniannau gan reolwyr (MARh) ac allbryniannau gweithwyr (AG) - ac mae'r Banc Datblygu yn gweithio gyda thimau rheoli a pherchnogion i ystyried eu cynlluniau o flaen amser.
Abbey Glass
Un o’r busnesau a gefnogwyd trwy olyniaeth gan y Banc Datblygu y llynedd oedd Abbey Glass, gwneuthurwr gwydr pwrpasol o Bont-y-clun sy’n darparu gwydr a gosodiadau eraill i ddatblygwyr a chwmnïau masnachol – gan gynnwys Whitbread, Marriott a JD Wetherspoon.
Bu Angela Worgan, a fu’n gwasanaethu fel rheolwr gyfarwyddwr Abbey Glass o ddechrau 2020, yn berchen ar y busnes yn dilyn cytundeb olyniaeth ym mis Mawrth eleni.
Dechreuodd Angela i weithio yn rhan-amser yn Abbey Glass mewn swydd cymorth gweinyddol yn 2006, a gweithiodd ei ffordd drwy nifer o rolau – gan gynnwys rheolwr prosiect a chyfarwyddwr masnachol – cyn cymryd yr awenau fel perchennog ym mis Mawrth.
Cefnogwyd y fargen gan Gronfa Olyniaeth Rheolaeth Cymru, sydd wedi'i theilwra'n benodol i helpu busnesau sy'n mynd trwy olyniaeth.
Dywedodd Angela: “Roeddwn wedi bod yn Rheolwr Gyfarwyddwr ers dwy flynedd a hanner, ac roeddwn bob amser wedi dyheu am gyrraedd sefyllfa berchnogaeth, naill ai drwy ddechrau fy musnes fy hun neu ran yn y busnes yr oeddwn yn ymwneud ag ef fy hun.
“Pan oedd ein cyn-berchennog yn edrych tuag at y dyfodol ac yn ymddeol, roeddwn i’n gwybod ei fod yn gyfle i ddod yn berchennog fy hun o’r diwedd.”
Ychwanegodd: “Roeddwn wedi siarad â rhai cwmnïau a allai fod wedi darparu’r cyllid, ond yr arweiniad a’r cymorth a ddarparwyd gan swyddogion yn y Banc Datblygu oedd yr hyn a oedd o ddiddordeb i mi i ddechrau . Roeddwn i’n gwybod y byddai’r fargen yn gymhleth ac y byddai angen cymorth arnaf, felly roeddwn yn gwerthfawrogi’r wybodaeth a’r arbenigedd y gallent eu cynnig”.
“Mae’n rhaid bod cymaint o bobl o’r un anian allan yna sy’n meddwl ei bod hi’n hynod anodd codi’r arian buddsoddi sydd ei angen i gydlynu bargen olyniaeth o’r fath, ond mae cymaint o wahanol ffyrdd o ddod o hyd i’r cyllid hwnnw.
“Nid yn unig y mae wedi ein galluogi i gynllunio ar gyfer twf, ond mae hefyd wedi ein gwthio tuag at well llywodraethu ac wedi agor ein meddyliau fel tîm i symud y busnes yn ei flaen.”
“Fe allwn ni wneud allbryniannau allan yn esmwythach.”
Dywedodd Scott Hughes, Swyddog Buddsoddi yn y Banc Datblygu: “Rydym yn falch iawn o fod wedi cyrraedd carreg filltir ar gyfer bargeinion olyniaeth, gan gefnogi busnesau ledled Cymru wrth i berchnogion edrych ar drosglwyddo eu busnesau ymlaen ac wrth i dimau rheoli edrych ar y potensial o berchnogaeth newydd. Mae hyn hefyd yn ein helpu i gyflawni un o’n hamcanion sylfaenol i gadw busnesau Cymreig yng Nghymru.”
“Rydym yn annog busnesau i feddwl am olyniaeth ac edrych ar gynllunio ar gyfer trosglwyddo eu busnes yn gynnar, ac i wneud yn siŵr bod ganddynt y prosesau cywir yn eu lle. Gallwn ddarparu’r cymorth a’r buddsoddiad sydd eu hangen i wneud allbryniannau mor ddidrafferth â phosibl.”
Os ydych chi'n berchennog busnes neu'n dîm rheoli sy'n dymuno prynu neu werthu busnes yng Nghymru, gall y Banc Datblygu helpu gyda benthyciadau ac ecwiti hyd at £10 miliwn a chyllid dilynol.
